100. rocznica katastrofy lotniczej pod Kaczorami
17 lipca 1913 r. Sterowiec SL-1 rozbity pod Kaczorami
Sterowiec Sch?tte-Lanz 1, czyli SL-1, pierwszy lot odby? w pa?dzierniku 1911 r., w grudniu 1912 r. przej?ty zosta? przez armi? niemieck?. W chwili wybuchu I wojny ?wiatowej armia niemiecka mia?a 11 sterowców. SL-1 nie doczeka? jednak wojny, bo swój lotniczy ?ywot zako?czy? pod Kaczorami 17 lipca 1913 r.
Przedstawiamy dwie relacje z tego wydarzenia.
Relacja 1
Wydanie specjalne gazety "Danziger Zeitung" z 17.07.1913 r. [?ród?o: "Der Traum vom Fliegen Johann Schütte - Ein Pionier der Luftschiffe. Isensee Verlag Oldenburg 2000" Fotografia pobrana z http://www.forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=87628]
Gda?sk, 17 lipca 1913
Sterowiec [dos?. statek powietrzny] Sch?tte-Lanz rozbity [dos?. roz?amany]
Pi?a, 17 lipca. Sterowiec Sch?tte-Lanz le?y na torach na linii Pi?a- Bydgoszcz, jeden kilometr od wsi Kaczory. Przednia i tylna cz??? opieraj? si? na ziemi, podczas gdy ?rodkowa wisi w powietrzu. Szkielet jest ca?kowicie roz?amany [rozbity]. Po drodze, do momentu upadku, sterowiec poprzewraca? drzewa z korzeniami i zniszczy? linie telefoniczne. Jak podano, jeszcze drugi ?o?nierz run?? z wysoko?ci 30 metrów i ci??ko ranny przewieziony zosta? do lazaretu.
Do Kaczor zosta?a wys?ana kompania saperów
Uwaga t?umacza: Z tre?ci artyku?u wynika, ?e jest to ju? kolejny tekst na ten temat. (T?umaczy?a: Maria Piosik)
Rozbity sterowiec SL1. [?ród?o: "Der Traum vom Fliegen Johann Schütte- Ein Pionier der Luftschiffe. Isensee Verlag Oldenburg 2000" Fotografia pobrana z:. http://www.forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=87628]
Podpis pod fotografi?: SL 1 dzie? po nieszcz?sliwym wypadku pod Pi??, 18.7.1913.
Relacja 2 ; pobrana z http://ciekawostkilotnicze.pl/sterowce-cz-1/
"Dwa lata po pokazie samolotu in?yniera Williego Kanitza, mieszka?cy Pi?y uzyskali pierwsz? mo?liwo?? zaznajomienia si? ze statkiem powietrznym o zupe?nie odmiennej konstrukcji – sterowcem. Do miasta przylecia? wówczas, nale??cy do niemieckiej armii, Sch?tte-Lanz SL-1. Wydarzenie to mia?o miejsce 15 lipca 1913 roku.
Tego dnia o godzinie 4.30, maszyna dowodzona przez Hauptmanna [Ottona] Zecha opu?ci?a baz? w Królewcu (Kónigsberg) i skierowa?a si? nad Pi??, w której wykonane mia?o zosta? krótkie mi?dzyl?dowanie. Ostateczny cel podró?y, Berlin (SL-1 przyby? z niego do stolicy Prus Wschodnich [Królewca] ponad tydzie? wcze?niej), planowano osi?gn?? jeszcze przed nastaniem zmroku. Podczas dolotu nad ziemi? pilsk?, dosz?o do powa?nych komplikacji. Porywisty wiatr rozdar? zewn?trzne poszycie w rufowej cz??ci sterowca. Konieczne okaza?o si? wyd?u?enie pobytu w Pile do dwóch dni. Czas ten mia? pozwoli? na przeprowadzenie wszelkich niezb?dnych napraw.
L?dowanie powietrznego giganta odby?o si? oko?o godziny 13.00. SL-1 zosta? przyj?ty i zakotwiczony na otwartym terenie, a piecz? nad jego bezpiecze?stwem powierzono 250 ?o?nierzom. W po?udnie 17 lipca [1913 r.], po usuni?ciu uszkodze?, prowadzono ostatnie przygotowania do startu sterowca. Zanim jednak za?oga zaj??a swoje miejsca w kabinie, gwa?towny podmuch wiatru poderwa? statek w powietrze. Razem z nim zosta?o uniesionych dwóch ?o?nierzy, nadal trzymaj?cych liny cumownicze. Jeden z nich spad? z wysoko?ci oko?o 9 metrów, odnosz?c ci??kie obra?enia wewn?trzne (niezw?ocznie przetransportowano go do pilskiego szpitala). Drugi natomiast odpad? od liny z wysoko?ci oko?o 200 metrów, ponosz?c ?mier? na miejscu. Sterowiec przez pewien czas unosi? si? nad ziemi?, po czym opadaj?c, zahaczy? o druty telegraficzne. Ostatecznie SL-1 osiad? na k?pie drzew w okolicy miejscowo?ci Kaczory (Erpel). Uleg? przy tym prawie ca?kowitemu zniszczeniu. Zabezpieczenie oraz miejsca wypadku powierzono wys?anej z Pi?y kompanii saperów. Szcz?tki sterowca zosta?y przetransportowane do Poznania i najprawdopodobniej zdeponowane w tamtejszej bazie sterowcowej. W czasie swojej s?u?by Schutte-Lanz SL-1 wykona? ??cznie 53 loty.
Kiedy do Pi?y przyby? SL-1, miasto nie dysponowa?o jeszcze portem sterowcowym. Jego budowa zainicjowana zosta?a przez niemieck? armi? dopiero kilkana?cie miesi?cy pó?niej."
A oto sterowiec SL-1 w pe?nej krasie
Fot. pobrana z http://www.podniebni.zafriko.pl/str/samoloty_na_s